Tribal Research and Training Institute

1.1 आदिवासी संशोधन व प्रशिक्षण संस्था, पुणे (TRTI, Pune) ही महाराष्ट्र शासनाच्या आदिवासी विकास विभागांतर्गत स्थापन झालेली स्वायत्त संस्था असून तिची नोंदणी बॉम्बे पब्लिक ट्रस्ट अॅक्ट, 1950 अंतर्गत झाली आहे. ही संस्था मे 1962 मध्ये स्थापन करण्यात आली. यामागील उद्देश विविध आदिवासी विषयांवर संशोधन करणे तसेच आदिवासींसाठी राबविण्यात येणाऱ्या विकासात्मक योजना/कार्यक्रमांचा त्यांच्या जीवनावर होणारा परिणाम जाणून घेणे हा होता.

1.2 संस्थेची प्रमुख उद्दिष्टे

• आदिवासी संबंधी मुद्द्यांवर मूलभूत व अनुप्रयुक्त संशोधन करणे.
• आदिवासी विकास व कल्याणासाठी राबविण्यात येणाऱ्या विविध योजनांचे तसेच आदिवासी युवकांसाठी असलेल्या कार्यक्रमांचे मूल्यांकन करणे.
• आदिवासी विभागातील विविध स्तरांवरील कर्मचाऱ्यांना आवश्यक ते प्रशिक्षण देणे.
• आदिवासींसाठी क्षमता-विकासाच्या संधी उपलब्ध करून देणे.
• आदिवासी आणि आदिवासी विकासासंबंधी ज्ञानभांडार तयार करणे व त्याचे संवर्धन करणे.
• आदिवासींची संस्कृती, परंपरा आणि वारसा यांचे जतन व प्रसार करणे.
• आदिवासी व त्यांच्या पारंपरिक ज्ञान व कौशल्य याबद्दलची माहिती समाजापर्यंत पोहोचवणे.

1.3 संस्थेची इतर वैशिष्ट्ये

• ही स्वायत्त संस्था असून आदिवासी उपयोजना क्षेत्रातील युवकांसाठी युवक नेतृत्व प्रशिक्षण कार्यक्रम संपूर्ण महाराष्ट्रात राबवते.
• संस्थेकडे आदिवासी सांस्कृतिक संग्रहालय आहे ज्यामध्ये विविध आदिवासी कला व हस्तकलेचे ५ गॅलरी आहेत.
• येथे एक सुसज्ज वाचनालय आहे ज्यात मानवशास्त्र, समाजशास्त्र, अर्थशास्त्र, कायदा, संगणक विज्ञान, सामान्य ज्ञानकोश इत्यादी विविध विषयांवरील पुस्तके आहेत.
• स्पर्धा परीक्षांसाठी उपयुक्त अशी पुस्तके व मासिके देखील उपलब्ध आहेत.
• एकूण सुमारे 20,000 पुस्तके या वाचनालयात आहेत.

2. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर संशोधन व प्रशिक्षण संस्था, पुणे (BARTI) ची पार्श्वभूमी

भारताच्या राज्यघटनेचे शिल्पकार डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी मांडलेले न्याय, स्वातंत्र्य, समानता व बंधुता हे उद्दिष्ट साकार करण्यासाठी; समाजातील वंचित घटकांना अंधश्रद्धा, अंधभक्ती, जातीय द्वेष, सांप्रदायिकता व भेदभाव यांच्या विळख्यातून बाहेर काढण्यासाठी; पंथ व लिंगाधारित विषमता दूर करून बंधुता, वैज्ञानिक दृष्टीकोन व सामाजिक सौहार्द निर्माण करण्याच्या उद्देशाने महाराष्ट्र शासनाने सांस्कृतिक कार्य, क्रीडा व पर्यटन विभागामार्फत दि. 22 डिसेंबर 1978 रोजी आदेश क्र. UTA, 1078 / D-XXV अन्वये “डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर समता विचार पीठ” ची स्थापना केली. हे समता पीठ 12 मार्च 1979 रोजी मुंबई येथे महात्मा फुले मागासवर्गीय विकास महामंडळाच्या कार्यालयातून कार्यरत झाले. शासनाच्या आदेशानुसार 11 फेब्रुवारी 1987 रोजी हे पीठ पुणे येथे सध्याच्या पत्त्यावर – 28, क्वीन्स गार्डन, पुणे येथे स्थलांतरित झाले. यानंतर ही संस्था स्वायत्त झाली व 2008 साली महाराष्ट्र शासनाच्या सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य विभागाअंतर्गत “डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर संशोधन व प्रशिक्षण संस्था (BARTI), पुणे” या नावाने ओळखली जाऊ लागली. ही संस्था सामाजिक समतेसाठी व सामाजिक न्यायासाठी कटिबद्ध आहे. त्यासाठी वैज्ञानिक संशोधन, समाजातील वंचित घटकांसाठी असलेल्या विविध योजनांचे मूल्यमापन, धोरणात्मक मार्गदर्शन, प्रशिक्षण, कौशल्य विकास आदी कार्ये ती करते. महाराष्ट्र शासन, सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य विभागाच्या शासन निर्णय क्रमांक आप्रसा-2005/प्रकरण क्र.383/मावका दि. 30 एप्रिल 2008 नुसार या संस्थेला इंडियन सोसायटी रजिस्ट्रेशन अॅक्ट 1860 व इंडियन पब्लिक ट्रस्ट अॅक्ट 1950 अंतर्गत नोंदणी मान्यता मिळाली. अशाप्रकारे या संस्थेचे नाव अधिकृतपणे डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर संशोधन व प्रशिक्षण संस्था (BARTI), पुणे असे झाले असून याचे नोंदणीकृत कार्यालय पत्ता आहे: 28, क्वीन्स गार्डन, जुनी सर्किट हाऊसजवळ, पुणे – 411 001.

2.1 संस्थेची प्रमुख उद्दिष्टे

• महाराष्ट्रातील अनुसूचित जातीतील (SC) तरुणांना विविध क्षेत्रांमध्ये काम करण्याची अथवा सूक्ष्म उद्योग (Micro Enterprises) सुरू करण्याची संधी उपलब्ध करून देणे, ज्यातून यशस्वी उदाहरणे निर्माण होतील.
• अनुसूचित जातीतील वंचित, बेरोजगार, अकुशल व अर्धकुशल युवक-युवतींना प्रशिक्षण देऊन त्यांना कुशल व रोजगारक्षम बनवणे.
• समाजामध्ये समता विचारांची जोपासना करणे आणि “समानता व सामाजिक न्याय” या क्षेत्रांमध्ये संशोधन करणे.
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या विचारांचा प्रसार करण्यासाठी विविध योजना, प्रकल्प आणि उपक्रमांची अंमलबजावणी करणे.
• महाराष्ट्र राज्यातील नागरिकांना जातवैधता प्रमाणपत्र (Caste Validity Certificate) सुलभपणे उपलब्ध करून देण्यासाठी ऑनलाइन Caste Certificate Verification Information System ची सुविधा पुरविणे.
• जुन्या जातवैधता प्रकरणांमध्ये कागदपत्रे स्कॅनिंग, डिजिटायझेशन, अनुक्रमणिका तयार करणे, संग्रहण व शोध प्रणाली उपलब्ध करून देणे.
• सामाजिक न्याय, समानता यासंबंधित सर्व क्षेत्रांमध्ये प्रोत्साहन देणे तसेच शासनाला योजना व धोरणे तयार करण्यास व त्यात आवश्यक बदल करण्यास मदत करणे.
• समाजातील विविध घटकांमध्ये भाईचारा व राष्ट्रीय एकात्मता दृढ करणे.
• संस्थेच्या उद्दिष्टांच्या पूर्ततेसाठी पुस्तके, नियतकालिके, संशोधन पेपर्स, जर्नल्स आदींचे प्रकाशन करणे.
• आंतरविभागीय प्रशिक्षण (Interdepartmental Trainings) आयोजित करणे.
• सांस्कृतिक उपक्रमांद्वारे समाजामध्ये सद्विचार व सामाजिक संदेशांचा प्रसार करणे.
• अनुसूचित जातींमध्ये शासनाच्या धोरणे व कायदे याविषयी जागरूकता निर्माण करणे.
• अनुसूचित जातींच्या विकासासाठी प्रामाणिक व वैज्ञानिक डेटा संकलित करणे, संशोधनाला प्रोत्साहन देणे तसेच फेलोशिप, सहकार्य, परिषद, सेमिनार व कार्यशाळांद्वारे संशोधन वाढविणे.
• सामाजिक उपक्रमांसाठी निधी संकलनासाठी आवाहन करणे.

3. अण्णाभाऊ साठे संशोधन व प्रशिक्षण संस्था (ARTI), मुंबई याची पार्श्वभूमी

मांग, मातंग व तत्सम अनुसूचित जातींतील समाजघटकांचा सामाजिक, आर्थिक, शैक्षणिक, सांस्कृतिक व राजकीय सर्वांगीण विकास व्हावा आणि अनुसूचित जातींशी संबंधित कल्याणकारी धोरणांचा लाभ या समाजघटकांपर्यंत पोहोचावा या उद्देशाने, सामाजिक न्याय, सांस्कृतिक कार्य व क्रीडा विभागाच्या शासन निर्णय क्र. सीबीसी १०/२०२१/ प्र. क्र.१४४/ मावक-५ दि. १.८.२००३ अन्वये “क्रांतिगुरु लहुजी साळवे मातंग समाज संशोधन आयोग” स्थापन करण्यात आला.

या आयोगाने शासनास ८२ शिफारसी केल्या. त्यापैकी शिफारस क्रमांक ७२ मध्ये असे नमूद आहे की –

“साहित्यरत्न लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे यांच्या नावाने मुंबईत राष्ट्रीय स्मारक उभारावे व त्यामध्ये संशोधन व ज्ञानसंकलन सुविधा उपलब्ध करून द्याव्यात.

3.1 ARTI स्थापन करण्याचा निर्णय

• अंतरिम अर्थसंकल्प २०२४-२५ मध्ये जाहीर करण्यात आले की, पुण्यातील बार्टीच्या धर्तीवर मुंबईत ARTI ची स्थापना करण्यात येईल.
• ११.०७.२०२४ रोजी मंत्रिमंडळ बैठकीत मागासवर्गीयांपैकी मांग, मातंग, मीनामाडीग, दखनी-मांग, मांग-म्हैशी, मदारी, गरुडी, राधेमांग, मांग-गरोडी, मांग-गरुडी, मडगी, माडीगा इत्यादी समाजघटकांच्या विकासासाठी ARTI स्थापन करण्यास मान्यता देण्यात आली.
• १६.०७.२०२४ रोजी महाराष्ट्र शासनाच्या सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य विभागाने ARTI स्थापन करण्याचा शासन निर्णय काढला.

3.2 ARTI चे उद्घाटन व नोंदणी

• १ ऑगस्ट २०२४ रोजी, साहित्यरत्न लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे यांच्या १०४व्या जयंतीनिमित्त, माजी मुख्यमंत्री श्री. एकनाथराव शिंदे, माजी उपमुख्यमंत्री श्री. देवेंद्र फडणवीस व उपमुख्यमंत्री श्री. अजितदादा पवार यांच्या हस्ते ARTI चे कार्यालय व संकेतस्थळाचे उद्घाटन करण्यात आले.
• ८ जानेवारी २०२५ रोजी, सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य विभागाच्या मार्गदर्शनाखाली, अण्णाभाऊ साठे संशोधन व प्रशिक्षण संस्था (ARTI) ची नोंदणी मुंबई येथे कंपनी कायदा २०१३, नियम ८ अंतर्गत करण्यात आली.

3.3 ARTI चे कार्यक्षेत्र

ही संस्था:

• महान व्यक्तिमत्त्वांच्या विचारांचे संवर्धन व प्रसार करते.
• मांग, मातंग व तत्सम अनुसूचित जातींतील समाजघटकांचा सर्वांगीण विकास करण्यासाठी विविध उपक्रम राबविते.

उद्दिष्ट

• दरवर्षी लाखो युवक सैन्य, अर्धसैनिक व पोलिस दलात करिअर करण्याची इच्छा बाळगतात. मात्र योग्य मार्गदर्शन, शैक्षणिक प्रशिक्षण व शारीरिक तयारीअभावी बहुतांश उमेदवार प्राथमिक भरती चाचण्यांमध्येच अपयशी ठरतात.
• या प्रशिक्षण कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट म्हणजे तरुण उमेदवारांना शैक्षणिकदृष्ट्या प्रवीण, शारीरिकदृष्ट्या तंदुरुस्त, मानसिकदृष्ट्या सक्षम करून ऊर्जा, आत्मविश्वास व उत्साहाने परिपूर्ण असे व्यक्तिमत्व घडवणे, जे जीवनातील कोणतेही आव्हान सामोरे जाण्यास सदैव तयार असेल.

4. प्रशिक्षण कार्यक्रमाची माहिती

4.1 संस्था प्रायोजक

• आदिवासी संशोधन व प्रशिक्षण संस्था, पुणे (TRTI)
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर संशोधन व प्रशिक्षण संस्था, पुणे (BARTI)
• लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे संशोधन व प्रशिक्षण संस्था, मुंबई (ARTI)

4.2 प्रशिक्षणाचा कालावधी

• ६ महिने
• प्रतिदिन किमान ६ तासांचे शारीरिक व शैक्षणिक प्रशिक्षण
• नॉन-रेसिडेन्शियल (निवास व्यवस्था नसलेले प्रशिक्षण)

4.3 अभ्यासक्रमातील शैक्षणिक विषय

• गणित व अंकगणित
• चालू घडामोडी
• संगणक
• सामान्य विज्ञान
• सामान्य ज्ञान
• मराठी व्याकरण

4.4 प्रशिक्षणातील उपक्रम

4.4 प्रशिक्षण कार्यक्रम

• 4.4.1 शैक्षणिक मार्गदर्शन
  • गणित, विज्ञान, इंग्रजी व सामान्य ज्ञानासोबत चालू घडामोडींवर प्रशिक्षण
  • मागील ५ वर्षांच्या प्रश्नपत्रिकांवर आधारित मॉक टेस्ट
• 4.1.2 शारीरिक प्रशिक्षण
  • धावणे, ड्रिल, अडथळा प्रशिक्षण, खेळ, क्रीडा व ध्यान
• 4.1.3 व्यक्तिमत्व विकास
  • संवादकौशल्य, सामान्य जागरूकता, चांगल्या सवयी व शिष्टाचार
  • मुलाखत तयारी, समुपदेशन व मार्गदर्शन
• 4.1.4 विशेष मार्गदर्शन
  • माजी सैन्यदल, नौदल, वायुसेना, पोलिस व अर्धसैनिक दलातील निवृत्त अधिकाऱ्यांचे मार्गदर्शन
  • बाह्य तज्ज्ञ प्राध्यापकांचे व्याख्यान
• वैद्यकीय तपासणी
  • सर्व उमेदवारांची प्रि-रेकूटमेंट पोलिस ट्रेनिंग स्टॅंडर्डनुसार वैद्यकीय तपासणी
  • नोंदी राखल्या जातील

साहित्य व गणवेश (Uniform Kit)

• मुलांसाठी खाकी हाफ पॅन्ट व मुलींसाठी फुल पॅन्ट – २ नग
• टी-शर्ट (कॉटन) – २ नग
• ट्रॅक पॅन्ट – २ नग
• कॅनव्हास / पी.टी. शूज – २ जोड्या
• मोजे – २ जोड्या
• बेल्ट – १ नग
• शैक्षणिक साहित्य संच (संपूर्ण अभ्यासक्रम कव्हर करणारे पुस्तक संच)
• वही – २ (२०० पानांची)
• पेन – १२ (निळे)

साप्ताहिक उपक्रम

• धावणे
• शारीरिक प्रशिक्षण (P.T.)
• शैक्षणिक अभ्यासक्रमाचे मार्गदर्शन
• मुलाखत तयारी
• समुपदेशन व मार्गदर्शन
• साप्ताहिक चाचणी
• तज्ज्ञ प्राध्यापकांचे व्याख्यान

वय मर्यादा-

योजने चे लाभ घेण्या करिता लाभार्ती ची किमान वय 18 वर्षे व कमाल वय 33 वर्षे असणे बंधन कारक आहे.

शैक्षणिक पात्रता-

उमेदवार बारावी पास असावा व किमान गुण 33% पेक्षा कमी नसावे.

इतर महत्त्वाच्या बाबी

• अर्जदार अनुसूचित जाती/ अनुसूचित जमाती प्रवर्गातील असावा.
• उमेदवार महाराष्ट्राचा कायमचा रहिवासी असावा.
• अर्जदार मान्यताप्राप्त मंडळातून किमान १०वी/१२वी उत्तीर्ण असावा.
• महाराष्ट्र पोलीस भरतीनुसार अर्जदाराचे वय.
• पोलिस भरतीसाठी उमेदवाराची किमान उंची, छाती आणि इतर शारीरिक पात्रता आवश्यक आहे.

बार्टी पोलीस भारती शिष्यवृत्तीसाठी ऑनलाइन अर्ज कसा करावा:

• BARTI
• TRTI
• वरील URL वर लॉग इन करा.

आवश्यक कागदपत्रे

उमेदवारांनी खालील कागदपत्रे अर्ज करताना तयार ठेवावीत:

प्रथमच अर्ज प्रणालीमध्ये लॉगिन करताना वापरण्यासाठी आवश्यक:

• मोबाईल नंबर – नोंदणीसाठी वैध मोबाईल क्रमांक आवश्यक आहे.
• ई-मेल आयडी – नोंदणीसाठी वैध ई-मेल आयडी आवश्यक आहे.
• कागदपत्रे (फोटो व सही) – उमेदवारांनी शैक्षणिक व इतर कागदपत्रांची स्कॅन केलेली प्रती खालीलप्रमाणे फाईल साईझमध्ये तयार ठेवावीत:
• अलीकडील छायाचित्र (JPG, 50–100 KB)
• स्कॅन केलेली सही (JPG, 80 KB पर्यंत)
• एस.एस.सी./10वी गुणपत्रिका किंवा प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत)
• एच.एस.सी./12वी गुणपत्रिका किंवा प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत)
• पदवी गुणपत्रिका/प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत, लागू असल्यास)
• पदव्युत्तर गुणपत्रिका/प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत, लागू असल्यास)
• अधिवास प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत)
• आधार कार्ड (समोर व मागील बाजू एकत्र) (PDF, 300 KB पर्यंत, अनिवार्य)
• जात प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत)
• जात वैधता प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत, लागू असल्यास)
• उत्पन्न प्रमाणपत्र (शेवटच्या 3 वर्षांचे) (PDF, 300 KB पर्यंत, तहसीलदारांनी दिलेले)
• अपवर्गीय (Non-Creamy Layer) प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत, लागू असल्यास)
• दिव्यांग प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत, लागू असल्यास)
• अनाथ प्रमाणपत्र (PDF, 300 KB पर्यंत, लागू असल्यास)
• नाव बदलाबाबत राजपत्र/प्रतिज्ञापत्र (PDF, 300 KB पर्यंत, लागू असल्यास)

पासवर्ड नियम व लॉगिन प्रक्रिया

पासवर्ड सेट करण्याचे नियम:

• पासवर्ड 8 ते 12 अक्षरांचा असावा.
• किमान 1 मोठे अक्षर (Uppercase Letter) असावे.
• किमान 1 छोटे अक्षर (Lowercase Letter) असावे.
• किमान 1 अंक (Number) असावा.
• किमान 1 विशेष चिन्ह (Special Character) असावे.

BARTI CET 2025 लॉगिन करण्याची पद्धत:

• ई-मेल आयडी: नोंदणीवेळी वापरलेला ई-मेल आयडी टाका.
• पासवर्ड: नोंदणीवेळी सेट केलेला पासवर्ड टाका.
• अर्ज क्रमांक: नोंदणी झाल्यानंतर आपोआप तयार होतो, तो भविष्यातील सर्व संदर्भांसाठी वापरावा.
• नोंदणी क्रमांक: CET अर्ज प्रक्रियेदरम्यान तयार होणारा युनिक आयडी.

वैयक्तिक तपशील भरण्याची प्रक्रिया

• पहिले नाव, मधले नाव, आडनाव: अधिकृत कागदपत्रांप्रमाणे लिहा.
• जन्मतारीख: DD-MM-YYYY स्वरूपात लिहा.
• वडिलांचे पूर्ण नाव व आईचे पूर्ण नाव: लिहा.
• राष्ट्रीयत्व: 'भारतीय' निवडा.
• आधार क्रमांक: 12 अंक टाका.
• लिंग: निवडा.
• वैवाहिक स्थिती: (अविवाहित/विवाहित) निवडा.
• पत्नी/पतीचे नाव: (लागू असल्यास) लिहा.
• नाव बदलले असल्यास: 'होय' निवडा व आवश्यक तपशील द्या.

जात, अधिवास व इतर तपशील भरण्यासाठी सूचना:

• संस्था नाव: अर्ज कोणत्या संस्थेखाली करीत आहात ते निवडा (उदा. BARTI).
• योजनेचे नाव: अर्ज करत असलेली योजना निवडा.
• आरक्षण वर्ग: आपला वर्ग निवडा.
• जात/पोटजातीचे नाव: जात प्रमाणपत्रानुसार टाका.
• जात प्रमाणपत्र आहे का?: होय/नाही निवडा.
• जात प्रमाणपत्र क्रमांक: प्रमाणपत्रावर दिलेला क्रमांक टाका.
• जात प्रमाणपत्र प्राधिकरण: (उदा. तहसीलदार) नमूद करा.
• जात वैधता आहे का?: तपासणी समितीकडून प्रमाणपत्र वैध केल्यास होय निवडा.
• जात वैधता क्रमांक: प्रमाणपत्रावरील क्रमांक टाका.
• जात वैधता दिल्याची तारीख व प्राधिकरण: तपासणी समितीचे नाव लिहा.
• महाराष्ट्राचा कायमचा रहिवासी आहात का?: होय/नाही निवडा.
• अधिवास प्रमाणपत्र आहे का?: होय असल्यास प्रमाणपत्र क्रमांक व प्राधिकरण लिहा.
• दिव्यांग स्थिती: होय/नाही निवडा.
• दिव्यांगतेचा प्रकार: उदा. अंधत्व, कमी दृष्टी.
• दिव्यांगतेचे टक्केवारी: प्रमाणपत्रानुसार टाका.
• लेखन सहाय्यक (Scribe) आवश्यक आहे का?: होय असल्यास निवडा.
• अतिरिक्त वेळ हवी आहे का?: पात्रतेनुसार होय/नाही निवडा.

विशेष आरक्षण तपशील

• महिला आरक्षण: लागू असल्यास निवडा.
• अनाथ मुलगा/मुलगी: होय असल्यास निवडा.
• वैध अनाथ प्रमाणपत्र आहे का?: होय असल्यास प्रमाणपत्राची माहिती द्या.
• अनाथ प्रकार: संस्थात्मक / वैयक्तिक निवडा.
• पूर्वी BARTI कडून कोचिंग घेतले आहे का?: होय असल्यास स्पर्धा परीक्षेचे नाव लिहा (उदा. MPSC, UPSC).
• सरकारी नोकरीत आहात का?: होय/नाही निवडा.
• कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न: योग्य श्रेणी निवडा (उदा. 8 लाखांपेक्षा कमी).
• उत्पन्न प्रमाणपत्र आहे का?: होय असल्यास क्रमांक व प्राधिकरण नमूद करा.

पत्ता तपशील:

• मोबाईल नंबर: संवादासाठी 10 अंकी वैध मोबाईल नंबर लिहा.
• पर्यायी मोबाईल नंबर: बॅकअपसाठी दुसरा नंबर लिहा.
• ई-मेल आयडी: सर्व अपडेटसाठी सक्रिय ई-मेल आयडी लिहा.
• सध्याचा पत्ता (Current Address):
  • घर क्रमांक, रस्ता नाव, इमारत नाव इ. नमूद करा.
  • जवळचा ओळखण्याजोगा ठिकाण (Landmark) लिहा (उदा. रेल्वे स्टेशन जवळ, एसबीआय बँकेच्या मागे).
  • गाव/शहराचे नाव लिहा (उदा. नागपूर, चंद्रपूर).
  • राज्य / केंद्रशासित प्रदेश निवडा (उदा. महाराष्ट्र).
  • जिल्हा निवडा (उदा. पुणे, नाशिक).
  • तालुका / ब्लॉक निवडा (उदा. हवेली, बारामती).
  • पिनकोड (6 अंक) लिहा (उदा. 411001).

कायमचा पत्ता (Permanent Address): सध्याच्या पत्त्यासारखाच असल्यास तसे निवडा, अन्यथा स्वतंत्र पत्ता द्या.

परीक्षा शहर पसंती (Exam City Preference): जास्तीत जास्त 5 शहरांची पसंती निवडा (उदा. मुंबई, पुणे, नागपूर).

शैक्षणिक माहिती

• 10वी पासून ते पदव्युत्तरपर्यंत सर्व शिक्षणाची माहिती द्या.
• प्रत्येक टप्प्यासाठी: बोर्ड/विद्यापीठाचे नाव, गुण, टक्केवारी/ग्रेड लिहा.

कागदपत्र अपलोड

• गुणपत्रिका, जात प्रमाणपत्र, अधिवास, आधार इ. आवश्यक कागदपत्रांच्या स्कॅन केलेल्या प्रती PDF स्वरूपात अपलोड करा.
• घोषणा (Declaration) – सर्व माहिती खरी असल्याची पुष्टी करा.
• पुढे जाण्यासाठी “Save & Next” क्लिक करा.

अर्जाचा आढावा (Application Preview)

• सर्व माहिती सबमिट करण्यापूर्वी नीट तपासा.
• चुकीची किंवा अपूर्ण माहिती असल्यास Modify बटणावर क्लिक करून दुरुस्ती करा.
• सर्व माहिती बरोबर असल्यास Submit बटणावर क्लिक करा.
• महत्त्वाचे: एकदा अर्ज सबमिट झाल्यावर त्यात बदल करता येणार नाही.

सबमिट झालेल्या अर्जाची माहिती

• अर्ज आयडी (Application ID) स्क्रीनवर दिसेल.
• योजना नाव (उदा. “UPSC Civil Services Competitive Exam Pre-Training Scheme at Delhi and Maharashtra”).
• Status मध्ये “Print” पर्यायावर क्लिक करून अर्ज डाउनलोड किंवा प्रिंट करता येईल.

नवीन योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया

• “Apply for New Scheme” विभागात जा.
• Select Here ड्रॉपडाऊन मेनूमधून योजना निवडा.
• Proceed बटणावर क्लिक करा.
• आवश्यक माहिती भरून अर्ज पूर्ण करा.
• अर्ज सबमिट करा.

नोट

फक्त पात्र उमेदवारांसाठीच योजना लिस्टमध्ये दिसेल. जर योजना दिसत नसेल तर खालील कारणे असू शकतात:

• त्या योजनेचा लाभ मागील वर्षी घेतलेला आहे.
• शैक्षणिक किंवा वयोमर्यादेचे निकष पूर्ण होत नाहीत.
• तुमचा वर्ग/वर्गवारी निवडलेल्या योजनेच्या पात्रतेशी जुळत नाही

पोर्टलमधून बाहेर पडणे

अर्ज प्रक्रिया पूर्ण केल्यानंतर सुरक्षितपणे बाहेर पडण्यासाठी Logout बटणावर क्लिक करा.